Dermatolog zajmuje się szeroko pojętymi problemami skórnymi. Grzybica, łuszczyca, trądzik młodzieńczy i różowaty, atopowe zapalenie skóry – to tylko niektóre z dziesiątek różnych schorzeń leczonych przez dermatologów. Kiedy warto udać się do lekarza tej specjalności i jak przebiega wizyta?
Skóra jest największym narządem naszego organizmu. Pełni bardzo złożone funkcje, a przy tym stale narażona jest na różne szkodliwe czynniki. Wśród nich można wymienić nie tylko oddziaływanie promieni UV, zanieczyszczeń itp., ale też różnego rodzaju choroby i stany zapalne.
Problemy skórne – co to jest?
Gdyby przyjrzeć się naszej skórze od stóp do głowy, u żadnego człowieka nie będzie ona doskonała. Nawet noworodki, choć zwykle pozbawione jeszcze znamion i pieprzyków, mają swoje problemy skórne. Tak naprawdę zaliczamy do nich wszystkie schorzenia, które dotykają skóry twarzy, ciała i głowy. Dermatolodzy wyróżniają cały szereg takich zmian o bardzo różnym nasileniu. Niektóre są niegroźne, wywołują wyłącznie dyskomfort estetyczny. Inne powodują uporczywe dolegliwości, takie jak świąd, ból, rany i blizny. Jeszcze inne mają charakter nowotworowy i wymagają specjalistycznej interwencji dermatologicznej.
Nie każda zmiana skórna wymaga wizyty u dermatologa. Z trądzikiem młodzieńczym o łagodnym przebiegu zwykle próbujemy radzić sobie sami. Z innymi problemami najlepiej poradzi sobie kosmetyczka. Trzeba jednak przyznać, iż cierpimy szereg chorób skórnych, które powinniśmy zgłosić lekarzowi, ale tego nie robimy. Tymczasem czym wcześniej wybierzemy się do dermatologa, tym skuteczniej i szybciej pozbędziemy się uciążliwych dolegliwości.
Najczęstsze problemy skórne
Wśród schorzeń skóry, które dotykają nas najczęściej, należy wymienić trądzik – młodzieńczy i różowaty, atopowe zapalenie skóry (AZS), grzybicę i alergie skórne. Z kolei owłosiona skóra głowy zwykle boryka się z łupieżem i wypadaniem włosów. Dermatolog zajmuje się też problemami skórnymi paznokci, z których zdecydowanie najczęstszym jest grzybica.
Lekarz dermatolog pomaga także w problemach skórnych, których zwykle nie uznajemy za schorzenia. Wśród nich wymienić można np. suchą skórę czy zmarszczki pojawiające się w wyniku procesów starzenia.
Naszą skórę może też objąć stan zapalny, choroba wirusowa lub bakteryjna. Dolegliwościom takim jak ból i świąd mogą wtedy towarzyszyć objawy ogólnoustrojowe – złe samopoczucie, gorączka czy nudności.
Znacznie rzadszymi schorzeniami skóry są między innymi:
- łuszczyca
- toczeń
- egzema
- brodawki wirusowe (kurzajki)
- łojotokowe zapalenie skóry
- rumień
- liszaje
- choroby przenoszone drogą płciową, takiej jak kiła, rzeżączka czy zakażenie wirusem HIV
- nowotwory, w tym najgroźniejszy – czerniak
Powyższa lista nie wyczerpuje wszystkich chorób i problemów skórnych, których leczeniem zajmuje się dermatolog. Wszelkie wątpliwości powinniśmy skonsultować z tym specjalistą. Nawet jeśli wydają się nam pozornie błahe, mogą wymagać leczenia. Czym wcześniej je rozpoczniemy, tym lepiej.
Grzybica – leczenie dermatologiczne
Pierwsze objawy grzybicy mogą do złudzenia przypominać oznaki podrażnionej lub wysuszonej skóry. Pojawia się pieczenie i swędzenie. Dermatolog zajmuje się leczeniem grzybicy powierzchniowej – obejmującej nieowłosioną i owłosioną skórę, błony śluzowe i paznokcie. Lekarz tej specjalizacji zajmuje się też leczeniem grzybicy męskich narządów płciowych. Jednak w przypadku narządów żeńskich, grzybicę pochwy leczy już ginekolog.
W swędzących i piekących miejscach pojawiają się drobne pęknięcia. Wokół nich skóra przybiera białawy odcień, jest rozpulchniona i wilgotna. Z czasem pojawiają się na niej łuszczące się pęcherzyki. Na tym etapie wizyta u dermatologa jest bezwzględnie konieczna. Pęknięcia są bowiem narażone na nadkażenia bakteryjne. Gdy już do nich dojdzie, charakterystycznym objawem infekcji jest brzydki zapach. Grzybica łatwo się przenosi na inne części ciała i jest zaraźliwa.
Grzybicę leczy się maściami lub kremami stosowanymi zewnętrznie. Przestrzeganie zasad leczenia podanych przed dermatologa jest bardzo ważne. Niedoleczona, grzybica z pewnością powróci. Jeśli problemy skórne nie miną po zastosowaniu leczenia zewnętrznego, lekarz przepisuje preparaty doustne.
Trądzik – kiedy wymaga specjalistycznego leczenia?
Typowy dla okresu młodzieńczego, trądzik przybiera czasem trudną do opanowania postać. Jeśli dostępne bez recepty kremy i kosmetyki nie przynoszą oczekiwanego efektu, udajmy się do dermatologa. Nieleczony, trądzik może pozostawiać szpecące blizny, torbiele i przebarwienia skórne. Lekarz może przepisać dostępne na recepty maści i inne preparaty leczące trądzik. Na efekt czasem trzeba poczekać – zanim stan naszej skóry się poprawi, może być konieczne kilka wizyt u dermatologa. Czasem trzeba też zmienić dietę i styl życia, a także rozprawić się z nałogami.
W przeciwieństwie do trądziku młodzieńczego, trądzik różowaty zawsze wymaga interwencji dermatologicznej. Ta przewlekła choroba skóry rozwija się na podłożu zaburzeń naczyniowych i łojotoku. Najczęściej dotyka kobiety po 40. roku życia, a jego leczenie wymaga zastosowania antybiotyków.
Znamiona i pieprzyki – czy mogą być groźne?
Zmianami skórnymi, które wzbudzają najwięcej wątpliwości, są pieprzyki i różnego rodzaju znamiona. Z jednej strony nie chcemy pędzić do dermatologa tylko dlatego, że po lecie na plecach pojawił nam się nowy pieprzyk. Z drugiej strony nie chcemy zbagatelizować znamion, które mogą mieć charakter nowotworowy.
Zasada klasyfikowania znamion i pieprzyków jest prosta: jeśli któryś z nich wygląda inaczej niż reszta, należy pokazać go dermatologowi. Szczególną uwagę zwracajmy na zmiany koloru i kształtu. Nieregularne brzegi, wystające guzki i krwawienie to sygnał do jak najszybszej wizyty u specjalisty. Nie każdy „inny” pieprzyk czy znamię jest czerniakiem, w rzeczywistości większość z nich nie jest, jednak to dermatolog musi ocenić, czy i jakie leczenie zastosować.
Jak przygotować się do pierwszej wizyty u dermatologa?
Aby dostać się do dermatologa, potrzebujemy skierowania. Wystawia je lekarz pierwszego kontaktu – internista lub pediatra. Pierwsza wizyta u dermatologa nie wymaga specjalnych przygotowań. Podstawą wstępnej diagnozy jest wywiad lekarski. Specjalista zapyta nas nie tylko o niepokojące objawy czy dolegliwości, ale też m.in. przebyte w przeszłości choroby, obecny stan naszego zdrowia, a także przypadki zachorowań w rodzinie.
Warto też wcześniej przygotować informacje o stosowanych kosmetykach, sposobach pielęgnacji skóry i zabiegach kosmetycznych, jeśli się na takowe zdecydowaliśmy.
Badanie dermatologiczne wykowane jest przy użyciu dermatoskopu lub wideodermatoskopu – specjalistycznego urządzenia, które umożliwia obejrzenie powierzchni skóry w dużym powiększeniu. Czasem diagnozę i zalecenia dotyczące sposobu leczenia można uzyskać od razu. Czasem jednak konieczne jest wykonanie dodatkowych badań – wymazu ze skóry, badania krwi czy testów alergicznych. W przypadku podejrzenia zmian o trudnym do rozpoznania lub bardziej niebezpiecznym charakterze, konieczne może być wykonanie biopsji.