Uciążliwe swędzenie, pieczenie, zaczerwienienie i łzawienie oczu? To może być objaw alergii! Zamiast jednak czekać na zakończenie okresu pylenia roślin, na które masz uczulenie, zapisz się do lekarza. Na przyszłość pamiętaj też o zachowaniu zasad higieny i odpowiedniej ochronie oczu.
Alergia bywa nazywana epidemią XXI wieku. W stwierdzeniu tym wcale nie ma przesady – naukowcy szacują bowiem, iż blisko połowa naszej populacji w jakimś okresie życia zmaga się lub będzie się zmagała z uczuleniem. Alergiczne zapalenie spojówek jest jednym z częstszych objawów uczulenia na pyłki roślin, sierść zwierząt czy roztocza. Szczególnie dokuczliwe na wiosnę, utrudnia, a często wręcz uniemożliwia normalne funkcjonowanie.
Co jest przyczyną swędzenia i pieczenia oczu?
Choroby alergiczne oczu są wynikiem reakcji organizmu na te same czynniki, które wywołują np. alergiczny nieżyt nosa. W kontakcie z alergenem oko próbuje się bronić. Zwykle taką barierę ochronną stanowią łzy, które wypłukują z oczu ciała obce – nawet te najmniejsze. Jednak czasem nawet one nie radzą sobie z uczulającym czynnikiem. Gdy pyłki dostają się do błony śluzowej oka, tworzy się stan zapalny, który wywołuje uciążliwe swędzenie i pieczenie, a nawet ból.
Alergolodzy i laryngolodzy wyróżniają kilka różnych chorób oczu o podłożu alergicznym:
Sezonowe alergiczne zapalenie spojówek – występuje przede wszystkim w okresie wiosennym, kiedy kwitną trawy i drzewa. Objawia się swędzeniem i pieczeniem oczu, łzawieniem o dużym nasileniu, a często też dolegliwościami ze strony układu oddechowego. Sezonowe alergiczne zapalenie spojówek najczęściej pojawia się u osób zmagających się z alergicznym nieżytem nosa (katarem siennym).
Ostre alergiczne zapalenie spojówek – to bardzo silna dolegliwość, która objawia się swędzeniem i pieczeniem oraz zaczerwienieniem oczu, a często też występowaniem niewielkiej ilości śluzowej wydzieliny. Ostre alergiczne zapalenie spojówek pojawia się przy silnym pyleniu, gdy alergeny dostaną się do worka spojówkowego oka.
Atopowe zapalenie spojówek i rogówki – to najcięższa postać alergicznego zapalenia wywołana ogólną nadwrażliwością na określony czynnik. Oprócz objawów takich jak swędzenie i łzawienie, zwykle pojawia się też światłowstręt i gęsta wydzielina z oczu. Atopowemu zapaleniu spojówek i rogówki często towarzyszy pokrzywka, astma i gorączka sienna.
Wiosenne zapalenie rogówki i spojówek – ta dość rzadka choroba oczu o podłożu alergicznym objawia się silnym swędzeniem z występującą śluzową wydzieliną, łzawieniem i światłowstrętem. Chory może uskarżać się na uczucie ciała obcego w oku. Uciążliwe objawy nasilają się w godzinach porannych. Choć to dość rzadkie schorzenie, może być bardzo niebezpieczne – w skrajnych przypadkach może dojść nawet do uszkodzenia rogówki.
Charakterystyczne dla chorób alergicznych oczu jest występowanie uciążliwych objawów jednocześnie w obu gałkach ocznych. Pozwala to odróżnić uczulenie od np. zapalenia spojówek wywołanego infekcją, które zwykle atakuje jedno oko – z czasem dopiero może przenieść się na drugie.
Jak pozbyć się swędzenia i pieczenia oczu?
W leczeniu stanu zapalnego oka wywołanego kontaktem z alergenem stosuje się leki działające miejscowo. Zakraplane do worka spojówkowego, usuwają przykre objawy, takie jak swędzenie i pieczenie, a także zaczerwienienie czy uczucie zmęczenia oka. Oczywiście idealna sytuacja to taka, w której możemy odizolować się od alergenu. Niestety, o ile w przypadku uczulenia np. na kurz czy sierść zwierząt możemy ograniczyć kontakt z uczulającym czynnikiem, o tyle w przypadku alergii na pyłki jest to bardzo trudne, a czasem wręcz niemożliwe. Właśnie dlatego należy dbać o odpowiednią higienę oczu.
Zwykłe mycie twarzy rano i wieczorem nie oczyszcza naszych oczu z drażniących czynników. Aby zapewnić im właściwą higienę, wystarczy je regularnie przemywać solą fizjologiczną. Kojąco działają też napary, np. z rumianku. Pomagają one na bieżąco usuwać czynnik wywołujący choroby alergiczne oczu. Należy też zwrócić uwagę na stan filmu łzowego – jeśli jest niewystarczający, zawarte w kroplach do oczu składniki lecznicze nie działają w pełni, ponieważ są zbyt szybko wypłukiwane. Warto zastosować tzw. sztuczne łzy – krople nawilżą oko i podniosą efektywność leczenia.
Należy przy tym podkreślić, iż w przypadku występowania zapalenia spojówek samodzielne leczenie zwykle okazuje się nieskuteczne. Konieczna jest pomoc okulisty lub alergologa, jednakże internista też będzie w stanie rozpoznać chorobę i przepisać odpowiednie leki.
Jak chronić oczy przed alergią?
Nieleczone lub leczone w niewłaściwy sposób uciążliwe objawy alergii nie tylko skutecznie utrudniają codzienne funkcjonowanie, ale też mogą doprowadzić do niebezpiecznych powikłań. Aby skutecznie chronić się przed alergicznym zapaleniem błony śluzowej oczu, najlepiej skonsultować się z lekarzem. Testy alergiczne pozwolą ustalić, na jaki czynnik jesteśmy uczuleni i dobrze przygotować się np. do okresu pylenia danej rośliny.
Leczenie farmakologiczne alergii może obejmować m.in. przyjmowanie leków przeciwhistaminowych oraz leków obkurczających naczynia krwionośne. Aby uniknąć uciążliwego swędzenia i pieczenia oczu, należy zacząć je stosować minimum 7 dni przed spodziewanym okresem pylenia określonej rośliny.
Aby chronić oczy przed alergią, pamiętaj też o poniższych zasadach:
- W okresie pylenia noś okulary przeciwsłoneczne, najlepiej takie z szerokimi zausznikami, szczelnie przylegające do twarzy.
- Jeśli to możliwe, unikaj wychodzenia z domu. Całkowite odpuść sobie wycieczki poza miasto, gdzie stężenie pyłków może być bardzo wysokie.
- Gdy oczy swędzą i pieką, nie pocieraj ich! Najlepiej w ogóle nie dotykaj oczu. Zamiast tego zastosuj krople nawilżające, które przyniosą ulgę.
W zapobieganiu alergii bardzo pomocny okaże się kalendarz pyleń. Niektóre rośliny kwitną przez kilka miesięcy w roku, jednak ich największa aktywność pod tym względem przypada zwykle na stosunkowo krótki okres. Gdy wiemy, że się zbliża, poczyńmy wszelkie kroki w celu ochrony przed alergenem. Najlepiej nawet nie otwierać okien, a wietrzenie mieszkania zaplanować po deszczu, kiedy stężenie pyłków jest najniższe, a powietrze – oczyszczone i rześkie.